آموزش الکترونیکی چیست؟ یک شیوه نوین آموزشی است که به منظور دسترسی آسان و
ارزان همه به منابع و خدمات آموزشی در هر زمان و هر مکان با استفاده از فناوری
و ارتباطات (از قبیل ابزارهای الکترونیکی) انجام میپذیرد.
آموزش و يادگيري الكترونيكي شيوه اي براي طراحي، تدوين، ارائه و ارزشيابي آموزش
است كه از قابليتها و امكانات الكترونيكي براي كمك به يادگيري بهره مي گيرد این
روش آموزشي كه از زمان پيدايش اينترنت و گسترش اين فناوري و استفاده از
قابليتهاي آن ايجاد گرديده است در حقيقت تكامل يافته شيوه آموزش از راه دور
است.
به طور معمول در اين نوع آموزش، محتواي دوره آموزشي با استفاده از انتقال صدا،
تصوير و متن ارائه مي شود و با بهره گيري از ارتباطات دوسويه بين دانشجويان و
اساتيد، يادگيري بهتر و آسان تر صورت پذيرفته و كيفيت ارائه دوره آموزشي به
بالاترين سطح خود مي رسد. استفاده از تجهيزات و امكانات پيشرفته تر، امكان
ارائه اطلاعات و دانش را با كيفيت بهتر و بالاتر فراهم مي سازد. امروزه دانشگاه
هاي بسياري در سرتاسر دنيا از اين شيوه براي برگزاري كلا سهاي آنلاين استفاده
می نمايند.
سامانه هایی که تحت E-learning قرار میگیرند و امکان یادگیری از راه دور را
فراهم میکنند بسیار متنوع هستند، ولی در وهله اول آنچه که مهم است آگاهی
علاقهمندان از نوع این سیستمها و انتخاب صحیح و نحوه استفاده درست از
آنهاست. این سیستمها گاهی میتوانند جایگزین کلاسهای حضوری هم باشند. در عین
حال برای افراد سختکوش و علاقهمند میتواند مکمل کتاب و کلاس باشد. در یک
جمله میتوان گفت:
-
حذف محدوديت زماني و مكاني
-
ایجاد فرصت های برابر آموزشی
-
امكان ثبت فعاليتها و پيگيري پيشرفت دانش پذيران توسط استاد
-
امکان راحت تر و سریعتر بروز رساندن اطلاعات
-
كاهش هزينه هاي آموزشي تحميلي به دانش پذيران
-
كاهش هزينه و زمان رفت و آمد دانش پذير
-
تشويق دانش پذيران به خود يادگيري
-
عدم محدوديت در تعداد پذيرش
فرایند یادگیری الکترونیکی :
در یك فرایند یادگیری الکترونیکی، مجموعه ای از فعالیتها توسط مدرس، دانشجو و
مدیر انجام میشود. این فعالیتها بر اساس قوانین و روالهای آموزشی انجام
میگیرد. مدرس بالاترين مرجع آموزشي در فرایند یادگیری است، به همين دليل
بيشترين اختيارات و مهمترين وظايف را به عهده خواهد داشت. در این فرایند ابتدا
مدرس براساس موضوعات تعیین شده درسی از مخازن حاوی محتوای آموزشی، منابع را
برای آموزش انتخاب میكند و سپس فعالیتهایی را برای آموزش آن انجام داده و يك
مجموعه از آزمونها را برای ارزیابی دانشجویان ارائه میكند. دانشجو با دریافت
محتوای آموزشی براساس نیاز خود، به یادگیری میپردازد و میتواند با استفاده از
امكانات موجود ارتباط همزمان یا ناهمزمان با مدرس داشته باشد.
چه کسانی از آموزش الکترونیکی استفاده می نمایند :
استفاده کنندگان از آموزش الکترونیکی شامل سه گروه میباشند :
-
-
دانشجوی الکترونیکی: دانشجویان کارشناسی ارشدی که در یکی از رشتههای
الکترونیکی دفترچه سازمان سنجش پذیرفته شده است.
-
دانشجوی سنتی با دروس الکترونیکی: دانشجویی که در یکی از رشتههای عادی
(غیرالکترونیکی) دفترچه سازمان سنجش (کارشناسی ارشد یا کارشناسی) پذیرفته
شده است و یک یا تعدادی از دروس خود را به صورت الکترونیکی انتخاب واحد
نموده است. این دروس شامل دروس بدون منبع و یا دروسی که تعداد دانشجوی آنها
به حد نصاب تشکیل تعیین شده کلاس در آئیننامه آموزشی نرسیده است میباشد.
-
داوطلبین شرکت در دورههای آزاد الکترونیکی دانشگاه پیام نور که با ثبتنام
در دورههای مذکور میتوانند از خدمات آموزش الکترونیکی دانشگاه بهرهمند
شوند.
سامانه مدیریت یادگیری (LMS)
یکی از عناصر اصلی در هر سامانه آموزش الکترونیکی طراحی و پیادهسازی آن است که
باید مبتنی بر استانداردهای آموزشی بوده و برای جهتدهی به فرایند یادگیری،
ارتقای آن و جذابتر نمودن محیط یادگیری استفاده نماید. این سامانه شامل
مجموعهای از امکانات میباشد که برای حضور در کلاس مجازی، تعامل اساتید و
دانشجویان، ارائه و استفاده از محتوای الکترونیکی، گزارشگیری پیشرفت دانشجو،
ارائه تمرینها و آزمونهای
برخط
طراحی شده است. آدرس سامانه مدیریت یادگیری دانشگاه پیام نور
Lms.pnu.ac.ir
میباشد. فایل راهنمای استفاده از LMS نیز در
سامانه قرار دارد.
دستهبندی کلی ابزارهای LMS به صورت زیر است:
-
کلاس مجازی (Virtual class)
این کلاس با حضور استاد و دانشجویان در محدوده زمانی مشخص، بهطور زنده
برگزار میشود. کلاس مجازی ابزارهای متنوعی برای شبیهسازی کلاس درس معمولی
دارد. ارتباط صوتی و تصویری بین استاد و دانشجویان، گفتگوی نوشتاری، تخته
سفید، به اشتراک گذاری انواع فایل، دسترسی از راه دور به رایانه دانشجویان
(Desktop Sharing)
از ابزارهای اصلی کلاس مجازی است. همه ابزارها تحت کنترل استاد است و در صورت
صدور اجازه از سوی استاد، برای دانشجویان فعال و قابل استفاده خواهد بود.
کلیه استفاده کنندگان آموزش الکترونیکی اعم از حاضران در کلاس های مجازی و
افرادی که بعنوان اعضاء کلاس امکان حضور در کلاس را ندارند، میتوانند در
فرصت مناسب از فایل ضبط شده کلاس استفاده نمایند.
-
محتوای الکترونیکی
تمام یا بخشی از کتاب که توسط استاد تولید محتوای الکترونیکی تحت عنوان
سناریو آماده میشود. مطالب و مفاهیم کتاب در قالب رسانههای متن، تصویر،
صوت، فیلم و پویانمایی که به صورت قطعات آموزشی
Learning Objects
(مستقل با قابلیت پیوند
Link
) بین درسها، فصلها و بخشها ارائه میشود. این محتوا برای ارائه و
بارگزاری بر روی سامانه مدیریت یادگیری به استاندارد قابل ارائه بر روی این
سامانه
LMS
تبدیل میشود.
-
آزمون برخط (Online)
ابزاری مناسب برای برگزاری آزمون میان ترم و سایر آزمونهایی که مدرسین در
طول ترم بصورت تستی و یا تشریحی برگزار میکنند میباشد. این آزمون در زمان
تعریف شده توسط مدرس فعال شده و نمرات آزمونهای تستی بصورت سیستمی محاسبه
میشود.
-
به دانشآموختگانی که در کد رشته محلهای مجازی دانشگاه پیام نور پذیرفته شده و
موفق به اتمام دوره آموزش خود شدهاند، مدرک رسمی مورد تایید وزارت علوم،
تحقیقات و فناوری با قید آموزش الکترونیکی اعطا خواهد شد.
-
منابع درسی دانشجویان همانند سایر دانشجویان دانشگاه پیام نور میباشد. برای
اطلاع از این منابع به سایت دانشگاه پیام نور مراجعه شود.
-
امور دانشجویی مانند تشکیل پرونده، تطبیق واحد، حذف و اضافه، برگزاری آزمون
پایان ترم و ... کاملاً مشابه دانشجویان سنتی در مرکز/ واحد پذیرش صورت
میپذیرد.
-
کلیه دروس عملی-نظری، عملی، کارگاهی و سمینار به صورت سنتی و با دانشجویان
حضوری در مرکز پذیرش دانشجو برگزار میشود.
-
مرکز آموزش الکترونیکی: به مجری ارائه دروس و برگزاری کلاسها به صورت
الکترونیکی گفته میشود.
-
نماینده آموزش الکترونیکی: فردی که در راستای سیاستهای دانشگاه، اقدامات مرتبط
با حوزه آموزش الکترونیکی در استان ذیربط را هماهنگ و اجرا مینماید و مسئول
برگزاری کلاسهای الکترونیکی میباشد و پاسخگوی مسائل مربوط به برگزاری
کلاسهای الکترونیکی و سامانه مدیریت یادگیری همه اساتید و دانشجویان
الکترونیکی و آن دسته از دانشجویان سنتی که یک یا چند درس خود را به صورت
الکترونیکی انتخاب واحد نمودهاند، میباشد.
-
استاد ارائه درس: اساتید دانشگاه پیام نور یا اساتید سایر دانشگاهها که دروس
الکترونیکی را تدریس مینمایند.